कलेचा आस्वाद कसा घ्यावा? (‘पेन’गोष्टी)

पुण्यात वेगवेगळ्या प्रकारचे वर्ग कायम सुरू असतात. जपानी केशरचनेपासून ते आफ्रिकन वेषभूषेपर्यंत, काश्मिरी खाद्यपदार्थांपासून ते केेरळच्या आरोग्यप्रसाधनापर्यंत आणि गच्चीतल्या बागेपासून ते घोड्यांच्या पागेपर्यंत सगळ्या गोष्टींचे ‘क्लास’ इथं घेतले जातात. मात्र, सध्या ‘कलेचा आस्वाद कसा घ्यावा?’ हा वर्ग घेण्याची नितांत आवश्यकता आहे. ग्रंथालयांत पुस्तकांची काळजी कशी घ्यावी, याबाबत हजारेक सूचना लिहिलेल्या असतात. तरीही पुस्तकांचे कोपरे दुमडणं, [...]

येणे स्वरयज्ञे तोषावें… (‘पेन’गोष्टी)

लता मंगेशकर नावाचं सातअक्षरी स्वरपर्व आपल्या आयुष्यातून संपलं. असं कधी होईल याचा विचारही केला नव्हता. तसा विचार मनात आला तरी तो तातडीनं झटकून टाकला जायचा. लताच्या जाण्यानं आपलं नक्की काय नुकसान झालंय हे समजायला काही काळ जावा लागेल. सध्या तरी केवळ बधिरपणा आलाय. पंचेद्रियांना आत्ता काहीही ऐकायचं नाही, बघायचं नाही, पचवायचं नाही; कारण सोसवायचंच नाही. मन मोठं [...]

लेख झाला का? (‘पेन’गोष्टी)

दिवाळी अंकासाठी लेख लिहिणं हा तुम्ही लेखक आहात, या घटनेच्या असंख्य पुराव्यांपैकी एक महत्त्वाचा पुरावा असतो. दिवाळी अंकात लेख लिहिणं ही लेखक म्हणून ओळख होण्यातली एक कसोटी असेल, तर दिवाळी अंकासाठी तुमच्याकडे प्रकाशकाने लेख मागणं, हा लेखक म्हणून प्रस्थापित होण्यातला महत्त्वाचा मानदंड असतो. साधारणत: मृगाचा पहिला पाऊस पडून गेला, की दिवाळी अंक काढणारी संपादक मंडळी [...]

बोल्ड अँड हँडसम (‘पेन’गोष्टी)

मे महिन्याच्या सुट्ट्या लागल्या, की पूर्वी इतर सर्व उद्योगांसोबत हवी तेवढी पुस्तकं मनसोक्त वाचण्याचा एक कार्यक्रम असे. लायब्ररीतून सकाळी आणलेलं पुस्तक संध्याकाळी बदलून आणायला जायचो. ग्रंथपालकाका हसून विचारायचे, की अरे, खरंच वाचून झालंय का? पण पुस्तक एवढं आवडीचं असायचं, की ते खरोखर दिवसभरात वाचून व्हायचं. कधी दुसरं पुस्तक आणतो, असं होऊन जायचं. अगदी लहानपणापासून थरारक [...]

सर्जनाचे ‘स्थळ’ (‘पेन’गोष्टी – नवं सदर)

रात्रीची वेळ आहे... सगळा आसमंत शांत झोपला आहे... आपल्या श्वासाचं संगीत तेवढं ऐकू येतं आहे... आत शांत शांत वाटतं आहे... अशा वेळी शेजारचं आवडतं पुस्तक हाती घ्यावं... आधी त्यावरून हात फिरवून माया करावी... पानं चाळून जरा गुदगुल्या कराव्यात... मग एकदम मधलं कुठलं तरी पान उघडून खोलवर वास घ्यावा... त्या धुंदीत पुस्तक वाचायला सुरुवात करावी... आपल्या [...]

श्रीकांत बोजेवारांचा जेम्स बाँड : ‘अगस्ती इन अॅक्शन’

मला नाही वाटत, आज सत्तरी पार केलेले माझ्यासारखे जे मराठी वाचक आहेत, त्यांनी त्यांच्या किशोरवयात बाबूराव अर्नाळकर लिखित रहस्यकथा मिटक्या मारत वाचलेल्या नसतील! थोडं वय वाढलं, मग तरुणपणी बऱ्यापैकी इंग्रजी कळू लागलं तेव्हा, अर्नाळकरांच्या धनंजयची जागा हॉलीवूडच्या रगेल-रंगेल जेम्स बॉण्डने घेतली. तो जेम्स बॉण्ड जास्तीत जास्त वेळ रुपेरी पडद्यावर साकारणारा अभिनेता शॉन कॉनेरी अलीकडेच कालवश [...]

वर्तमानकालीन उदासीचं गाणं

‘काळेकरडे स्ट्रोक्स’ ही प्रणव सखदेव यांची पहिलीच कादंबरी आहे. कथाकार आणि कवी म्हणून प्रणव सखदेव मराठी वाचकांना परिचित आहेत. त्यांचे ‘निळ्या दाताची दंतकथा’ आणि ‘नाभीतून उगवलेल्या वृक्षाचं रहस्य’ हे कथासंग्रह आश्वासक होते. प्रणव सखदेव यांची फँटसीचा प्रयोग करायची आवड या दोन्ही संग्रहांतील कथांमधून जाणवत होती. या कथासंग्रहांमुळे त्यांच्या या नव्या कादंबरीकडूनही वाचकांच्या मोठय़ा अपेक्षा होत्या. [...]

‘निरागसपणाचं शोषण थांबवण्यासाठी’…

लैंगिकता हा विषय इतका नाजूक आणि विवाद्य की, त्यावर फार कमी वेळा बोलणं होतं, त्यातून लहान मुलांच्या बाबतीत तर या विषयावर बोलायला आपला जीव बिलकूल धजावत नाही. इतकंच नव्हे, तर या दोन्ही गोष्टी एका श्वासात म्हणायलासुद्धा नको वाटतं. पण वाळूत मान खूपसून बसले म्हणून सत्य नाहीसे होत नाही, तसेच काहीसे या बाबतीतही झालंय. लहान मुलांवरच्या [...]

भावनांचा गूढगर्भ शब्दाविष्कार…

काहीशी वेगळ्या शैलीची मराठीतील ही तीन पुस्तकं नव्या पायवाटेची चाहूल देणारी आहेत. चांगली किंवा र्वाइट हे त्या पायवाटेवर गर्दी किती होते त्यावर अवलंबून आहे. ‘काळजुगारी’, ‘हाकामारी’ या लघुकादंबऱ्या व ‘परफेक्टची बाई, फोल्डिंगचा पुरुष’ व ‘तिळा दार उघड’ या दोन दीर्घकथा. ही ती तीन पुस्तकं,एकाच संचात प्रकाशित झालेली. लेखक आहेत हृषीकेश गुप्ते.नव्या पिढीच्या भाषेत लिहिणारे नव्या [...]

रहस्यकथांचे दिवस आणि अगस्ती…

आपलं वय वाढतं, आपण शहाणे होतो, वयानुसारच्या भावनांसोबत हळूहळू कधी इतरांसारखे होतो, ते आपल्यालाच कळत नाही. आपण इतरांसारखे होतो म्हणजे नेमके काय होतो? आपल्यातलं काही तरी रहस्यमय रीतीनं नाहीसं होत जातं. आपणच आपल्यात स्पष्ट होत होत, आपल्यातलं काही गूढ विरत जातं. ज्या दिवशी अंधाराबद्दल आत्मीयता निर्माण होते, त्या दिवशी आपल्यातली भीती मरून जाते. एका अमूर्त [...]
1 2