कलेचा आस्वाद कसा घ्यावा? (‘पेन’गोष्टी)

पुण्यात वेगवेगळ्या प्रकारचे वर्ग कायम सुरू असतात. जपानी केशरचनेपासून ते आफ्रिकन वेषभूषेपर्यंत, काश्मिरी खाद्यपदार्थांपासून ते केेरळच्या आरोग्यप्रसाधनापर्यंत आणि गच्चीतल्या बागेपासून ते घोड्यांच्या पागेपर्यंत सगळ्या गोष्टींचे ‘क्लास’ इथं घेतले जातात. मात्र, सध्या ‘कलेचा आस्वाद कसा घ्यावा?’ हा वर्ग घेण्याची नितांत आवश्यकता आहे. ग्रंथालयांत पुस्तकांची काळजी कशी घ्यावी, याबाबत हजारेक सूचना लिहिलेल्या असतात. तरीही पुस्तकांचे कोपरे दुमडणं, [...]

येणे स्वरयज्ञे तोषावें… (‘पेन’गोष्टी)

लता मंगेशकर नावाचं सातअक्षरी स्वरपर्व आपल्या आयुष्यातून संपलं. असं कधी होईल याचा विचारही केला नव्हता. तसा विचार मनात आला तरी तो तातडीनं झटकून टाकला जायचा. लताच्या जाण्यानं आपलं नक्की काय नुकसान झालंय हे समजायला काही काळ जावा लागेल. सध्या तरी केवळ बधिरपणा आलाय. पंचेद्रियांना आत्ता काहीही ऐकायचं नाही, बघायचं नाही, पचवायचं नाही; कारण सोसवायचंच नाही. मन मोठं [...]

लेख झाला का? (‘पेन’गोष्टी)

दिवाळी अंकासाठी लेख लिहिणं हा तुम्ही लेखक आहात, या घटनेच्या असंख्य पुराव्यांपैकी एक महत्त्वाचा पुरावा असतो. दिवाळी अंकात लेख लिहिणं ही लेखक म्हणून ओळख होण्यातली एक कसोटी असेल, तर दिवाळी अंकासाठी तुमच्याकडे प्रकाशकाने लेख मागणं, हा लेखक म्हणून प्रस्थापित होण्यातला महत्त्वाचा मानदंड असतो. साधारणत: मृगाचा पहिला पाऊस पडून गेला, की दिवाळी अंक काढणारी संपादक मंडळी [...]

बोल्ड अँड हँडसम (‘पेन’गोष्टी)

मे महिन्याच्या सुट्ट्या लागल्या, की पूर्वी इतर सर्व उद्योगांसोबत हवी तेवढी पुस्तकं मनसोक्त वाचण्याचा एक कार्यक्रम असे. लायब्ररीतून सकाळी आणलेलं पुस्तक संध्याकाळी बदलून आणायला जायचो. ग्रंथपालकाका हसून विचारायचे, की अरे, खरंच वाचून झालंय का? पण पुस्तक एवढं आवडीचं असायचं, की ते खरोखर दिवसभरात वाचून व्हायचं. कधी दुसरं पुस्तक आणतो, असं होऊन जायचं. अगदी लहानपणापासून थरारक [...]

सर्जनाचे ‘स्थळ’ (‘पेन’गोष्टी – नवं सदर)

रात्रीची वेळ आहे... सगळा आसमंत शांत झोपला आहे... आपल्या श्वासाचं संगीत तेवढं ऐकू येतं आहे... आत शांत शांत वाटतं आहे... अशा वेळी शेजारचं आवडतं पुस्तक हाती घ्यावं... आधी त्यावरून हात फिरवून माया करावी... पानं चाळून जरा गुदगुल्या कराव्यात... मग एकदम मधलं कुठलं तरी पान उघडून खोलवर वास घ्यावा... त्या धुंदीत पुस्तक वाचायला सुरुवात करावी... आपल्या [...]

‘हरवलेलं दीड वर्ष…’ कादंबरिकेतील निवडक भाग

‘नमस्कार!’ मिसेस हंसा रामचंद्रनने हात जोडले आणि म्हणाली, ‘तुम्ही तर माझ्या अपेक्षेपेक्षा खूपच तरुण आहात.’‘हो. २९ एप्रिल १९८८ या दिवशी आमीर खानचा ‘कयामत से कयामत तक’ रिलीज झाला आणि त्याच दिवशी माझा जन्म झाला!’मिसेस रामचंद्रन आपले पातळसे, नाजूक ओठ रुंदावत, दोन्ही बाजूंना खळ्या पाडत, कळीदार शुभ्र दात दाखवत, मोजकं तरीही मनापासून हसल्या. जणू सोनेरी व्हिस्कीच्या [...]

‘न्यूड पेंटिंग १९’ कादंबरिकेतील निवडक भाग

…कुलाब्यातील रीगल थिएटरसमोर अगस्ती टॅक्सीमधून उतरताच एक जण अदबीने पुढे आला आणि म्हणाला, ‘सर, माझ्यासोबत या.’ त्या व्यक्तीसोबत चालत चालतच अगस्ती गेट वे ऑफ इंडियाला पोचला. ब्रिटनचा राजा पंचम जॉर्ज आणि त्याची पत्नी क्वीन मेरी यांच्या स्वागतासाठी १९११ साली बांधण्यात आलेल्या, रोमन, भारतीय आणि मुस्लीम वास्तुशैलींचं मिश्रण असलेल्या त्या शानदार कमानीकडे अगस्ती कौतुकाने पाहत असतानाच, [...]

‘अंगठी १८२०’ कादंबरिकेतील निवडक भाग

…सकाळचे नऊ वाजत आले तरी अगस्ती बेडवरच होता. सहा बाय सहाच्या त्याच्या आलिशान आणि आधुनिक बेडच्या तेवढ्याच गुबगुबीत हेडबोर्डला पाठ टेकवून, पाय लांब करून तो बसला होता. एक दीर्घ जांभई देत त्याने साइड टेबलवर ठेवलेल्या मोबाइलकडे पाहून ‘गुड मॉर्निंग’म्हटलं. मोबाइलचा स्क्रीन ऑन झाला आणि कामाला लागला. त्याने स्वत:लाच स्वॅन केलं आणि सांगितलं, ‘यू हॅव सिक्स [...]

वाचक नव्याने जोडून घेण्याचं रहस्य…

आता पुढे काय? पुढे काय काय होणार? मनात असे प्रश्न येणं, जीवाला अशी हुरहुर लागणं हा मनुष्यस्वभाव आहे. बरं, रोजचा दिवस जगताना असे प्रश्न केवळ एखाद-दोन बाबतीत नाही पडत, तर एकाच वेळी अनेक बाबतीतले प्रश्न पडतात आणि मन अस्वस्थ होतं. परंतु प्रत्येक प्रश्नाची तीव्रता कमी-जास्त असते. काही तरी होऊ घातलं आहे, पण ‘अंतिमत: काय होणार?’ [...]